اثرات شب بیداری
احتمالا برایتان پیش آمده که به دلیل کارهای مختلفی که دارید یک شب را بیدار مانده باشید، البته در بسیاری از موارد نیز افراد بدون هیچ دلیلی شب را بیدار می مانند و به تماشای تلویزیون یا کارهای دیگر می پردازند. عده ای نیز کارهای عقب افتاده خود را شب ها انجام می دهند. نتیجه تحقیقات دانشمندان نشان می دهد 35 درصد از بزرگسالان، 6 ساعت در شب را بیدار می مانند. تفاوتی ندارد که دلیل شما برای بیدار ماندن چیست، تاثیر بی خوابی و شب بیداری بر بدن انسان بسیار زیاد است. بهتر است قبل از شب بیداری به خوبی با این تاثیرات مخرب آگاه شوید. به این صورت شاید نگاه درست تری به این موضوع داشته باشید.
اهمیت خوابیدن
هنوز هم دانشمندان به دلایل اصلی که نشان دهنده نیاز بدن به خواب باشد پی نبرده اند، اما مشکلات حاکی از بی خوابی خود دلیلی بر اهمیت خواب است. به صورت کلی می توان گفت خواب یک نیاز طبیعی بدن انسان برای رشد و ادراک بهتر است. افرادی که خواب درستی ندارند در مرحله اول اخلاق خوبی ندارند یا به خوبی نمی توانند با مسائل مختلف زندگی دست و پنجه نرم کنند.
بدن همه انسان ها به روزانه بین 6 تا 8 ساعت خواب مفید نیاز دارد. این در حالی است که حداقل 60 درصد از افراد بزرگسال مقدار خوابشان خیلی کمتر از 6 تا 8 ساعت در شبانه روز است.
شب بیداری به چه معناست؟
شب بیداری به معنای بیدارماندن در شب است. این کار می تواند علل مختلفی داشته باشد. در بعضی از موارد افراد به صورت ناخواسته از خواب بیدار می شوند و دیگر نمی توانند بخوابند، در بعضی موارد دیگر نیز افراد به صورت خودخواسته ترجیح می دهند شب را بیدار بمانند. حتی بسیاری از مشاغل مانند کادر درمانی بیمارستان، شغلی دارند که نیاز به شب بیداری دارد. در حال حاضر نیز این نوع شغل ها روز به روز در حال افزایش هستند.
ارتباط خواب با سن افراد
اگر به چرخه طبیعی رشد انسان نگاهی بیندازید متوجه می شوید خواب افراد و سن آن ها ارتباط مستقیمی با یکدیگر دارد. نوزادان بیشترین مقدار خواب را دارند. آن ها حداقل 12 تا 13 ساعت در روز را می خوابند. افراد در سنین مختلف کودکی نیز بین 12 تا 9 ساعت در روز را خوابند. اما هر چه به سن بلوغ و جوانی نزدیک می شویم، میزان خواب ما کمتر می شود. مثلا بیشتر نوجوانان به شب بیداری علاقه زیادی دارند.
مهم ترین دلایل شب بیداری افراد چیست؟
- انجام تمرینات ورزشی قبل از خواب شبانه، تاثیر بدی بر روند خواب افراد می گذارد.
- مصرف الکل قبل از خواب نیز روند خواب را مختل می کند.
- دمای اتاقی که افراد در آن می خوابند نیز می تواند در روند خواب آن ها موثر باشد. دمای ایده آل یک اتاق برای داشتن خوابی مناسب باید بین 18 تا 22 درجه سانتیگراد باشد.
- استرس و اضطراب موضوع دیگری است که تاثیر بسیار بدی بر خواب افراد دارد. اکثر افرادی که استرس و نگرانی شدیدی دارند، خواب نامناسبی را تجربه می کنند. این افراد برای درمان مشکل خود باید به پزشک مراجعه کنند.
- استفاده از کافئین قبل از خواب نیز، می تواند موجب شب بیداری شود. برای مثال مصرف قهوه که دارای میزان بسیار زیادی کافئین است قبل از خواب رفتار نادرستی است. به توصیه پزشکان باید حداقل 3 تا 5 ساعت پیش از زمان خوابتان کافئین بنوشید.
- تغذیه و رژیم نامناسب نیز روند خواب را مختل می کند. برای مثال مصرف غذاهای چرب قبل از خواب باعث شب بیداری می شود.
- طبق تحقیقات دانشمندان نور موجب بی خوابی می شود. برای مثال اگر در هنگام خواب چراغ خوابتان روشن است یا صفحه گوشی تان روشن است بهتر است آن ها را خاموش کنید. به این صورت می توانید خواب بهتری داشته باشید
علائم مهم شب بیداری چیست؟
شب بیداری در افراد مختلف علائم متفاوتی دارد، اما علائمی که در ادامه از آن ها نام می بریم، رایج ترین علائم هستند.
- افسردگی
- افزایش یا کاهش وزن در افراد
- اضطراب، بدخلقی و زودرنجی
- از دست دادن تمرکز و حواس پرتی در کارها
- احساس خستگی و چرت زدن در طول روز
عوارض شب بیداری بر انسان چیست؟
شب بیداری و بی خوابی در شب تمام جنبه های جسمی و روانی انسان را تحت تاثیر قرار می دهد. با افزایش روند شب بیداری مشکلات نیز بیشتر می شوند به همین دلیل افرادی که این با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند باید آن را حل کنند. در ادامه به معرفی این عوارض می پردازیم.
از دست دادن توان یادگیری
بی خوابی در شب می تواند در عملکرد ذهن اختلال ایجاد کند. اختلال در عملکرد ذهن نیز باعث می شود، توان یادگیری افراد کاهش یابد. از آنجا که شب ها زمان مناسب تثبیت اطلاعات در ذهن افراد هستند، به همین دلیل افرادی که در شب ها بیدار هستند نمی توانند اطلاعات مغز خود را در لایه های درونی ذهن ثبت کنند.
فشار خون
خوابیدن در شب به افراد کمک می کند استرس خود را کم کنند. کمبود خواب نیز میزان استرس را تشدید می کند. از این رو افرادی که در شبانه روز کمتر از 5 ساعت می خوابند دچار فشارخون، التهاب و ضربان قلب بالا می شوند.
سکته مغزی و حمله قلبی
مشکلات قلبی‌عروقی و سکته از دیگر مشکلاتی است که شب بیداری در پی دارد. این اتفاق به دلیل مختل شدن قسمت هایی از مغز یا ایجاد التهاب در مغز میفتد.
چاقی و افزایش وزن
چاقی و افزایش وزن اتفاق بد دیگری است که در پی شب بیداری برای افراد ایجاد می شود. این اتفاق ممکن است چند دلیل داشته باشد. هورمونی در معده تولید می شود که گرلین نام دارد. میزان این هورمون به خواب شبانه افراد بستگی دارد. از این رو اگر افراد خواب خوبی در شب نداشته باشند، گرلین زیادی در بدن تولید می شود. میزان زیاد گرلین در بدن نیز موجب گرسنگی بیش از حد در افراد می شود.
از طرف دیگر بی خوابی، هوس های ناسالم و زیاده روی در خوردن غذا را افزایش می دهد. از این رو می توان گفت اکثر افرادی که شب بیداری دارند و خواب با کیفیتی ندارند دچار اضافه وزن زیادی می شوند. افسردگی
تحقیقات نشان داده افرادی که افسردگی دارند، خواب مناسبی در شب ندارند. ملاتونین هورمونی است که چرخه خواب و خلق و خو افراد را تنظیم می کند. خواب بی کیفیت میزان این هورمون را کاهش می دهد. افرادی که افسردگی دارند اغلب میزان هورمون ملاتونین آن ها تنظیم نیست.
اضطراب
افرادی که خواب درستی ندارند و اغلب در شب ها بیدارند، حملات پانیک و سطح استرس و اضطراب بالایی را تجربه می کنند. این افراد به صورت کلی نمی توانند استرس های روزانه خود را به درستی مدیریت و کنترل کنند.
دیابت
یکی از عواملی که باعث ایجاد دیابت در بدن می شود بی خوابی است. بدن افرادی که دچار شب بیداری هستند، به خوبی نمی توانند میزان گلوکز و انسولین را پردازش کند، از این رو بیشتر این دسته از افراد در معرض ابتلا به دیابت نوع 2 هستند.
کاهش باروری
بی خوابی موجب کاهش میل جنسی و اختلال در باروری افراد می شود. باید بدانید همان قسمتی از مغز که وظیفه کنترل ریتم شبانه را به عهده دارد، وظیفه تنظیم هورمون های مربوط به تولید مثل در افراد را نیز به عهده دارد. از این رو افرادی که شب بیداری دارند، هورمون تولید مثل آن ها به درستی تنظیم نمی شود. این موضوع در نهایت باروری و تخمک گذاری در آن ها را سخت می کند.
ایجاد مشکل در سیستم ایمنی بدن
سیستم ایمنی بدن نیز در ارتباط مستقیم با خواب شبانه است. اگر خواب کافی و با کیفیتی نداشته باشید سیستم ایمنی بدنتان کاهش پیدا می کند و در برابر ویروس های مختلفی مثل آنفولانزا و حتی سرماخوردگی نیز آسیب پذیر می شوید.
اختلالات روانی
اختلالات روانی ممکن است نتیجه شب بیداری و خواب ناکافی در افراد باشد. تحقیقات نشان داده افرادی که شب بیداری دارند، دچار اختلالات روانی مختلف مثل پارانویا و توهم می شوند.
از جمله دیگر بیماری هایی که افراد در اثر بی خوابی شبانه تجربه می کنند، می توان به تحلیل رفتن عضلات بدن، ریزش مو، مشکلات پوستی، ضعف چشم و کوچک شدن مغز به مرور اشاره کرد.
آیا مصرف داروهای خواب آور برای تنظیم خواب درست است؟
خیر، مصرف داروهای خواب آور بدون تجویز پزشک تان به هیچ عنوان درست نیست. حتی پزشکان نیز این نوع داروها را برای همه افراد تجویز نمی کنند. این داروها تنها برای بعضی از افرادی که مشکلات بسیار خاصی دارند تجویز می شود. از طرفی مصرف خودسرانه این داروها می تواند عوارض جبران ناپذیری مثل خواب آلودگی در طول روز، خواب بیش از حد و غیره داشته باشد. پس به هیچ عنوان برای حل مشکل بی خوابی خود از داروهای خواب آور استفاده نکنید.
تنظیم یک برنامه خواب مناسب
احتمالا تا به اینجای مقاله متوجه اهمیت خواب شده اید. فراموش نکنید خواب خوب به اندازه فعالیت روزانه و تغذیه مناسب برای بدن مهم است. از این رو بهترین کار این است که بتوانید برنامه خواب مناسبی برای خود تنظیم کنید. در ادامه راهکارهایی را برای داشتن خواب بهتر در شب معرفی می کنیم.
- اگر به خواب میان روز عادت دارید بهتر است میزان و ساعت آن را تنظیم کنید. برای مثال بیشتر از 20 تا 30 دقیقه در طول روز نخوابید. به این صورت می توانید خواب شبانه مناسبی داشته باشید. چرت بیش از 20 تا 30 دقیقه در روز خواب شبانه شما را کاملا مختل می کند.
- یک ساعت قبل از خواب گوشی و لپ‌تاپ خود را کنار بگذارید.
- پیش از خوابتان مواد محرکی مثل قهوه و چای که کافئین بالایی دارند یا الکل را مصرف نکنید.
- پیش از خواب ورزش سنگین نداشته باشید.
- مکان مناسبی را برای خواب خود انتخاب کنید. این مکان باید از نظر میزان نور و دما کاملا مناسب باشد.
- برای خواب بهتر می توانید قبل از خواب حمام کنید یا نوشیدنی های گرمی مانند شیر بنوشید.
- به هیچ عنوان داروهای خواب آور را بدون تجویز پزشک و به صورت خودسرانه مصرف نکنید.
سخن آخر
خواب شبانه و مفید در میزان سلامتی افراد موثر است. از این رو افرادی که دچار شب بیداری و مشکلات خواب هستند باید برای رفع آن اقدام کنند. در ابتدا سعی کنید برنامه مناسبی برای رفع این مشکل تدوین کنید در ادامه اگر به تنهایی نتوانستید از پس آن بربیایید می توانید با یک پزشک مناسب در این زمینه مشورت کنید.
