فن بیان و مهارتهای ارتباطی
پایه و اساس ارتباط را نیازهای ما شکل میدهد. حتما افرادی را می‌شناسید که توانسته‌اند به بهترین شکل ممکن با دیگران ارتباط برقرار کنند و این نیاز را در خود رفع کنند. شاید خود شما فردی باشید که به دلیل عدم آگاهی و نداشتن فن بیان و مهارتهای ارتباطی ، از برقراری ارتباط اجتناب کرده‌اید.
گاهی به سختی ارتباط برقرار کرده‌اید و برای نبودن در جمع و صحبت نکردن، به رفتارهایی پناه برده‌اید که از شما محافظت کند. برای مثال در جمع جایی نشستید که کسی از شما سوالی نپرسد. یکی از مولفه‌های مهم در ارتباط عاطفی، دانستن و فهمیدن فن‌بیان و مهارتهای ارتباطی است.
فن بیان و مهارتهای ارتباطی
در میان مهارتهای زندگی، یکی از مهارت‌هایی که بسیار اهمیت دارد، مهارتهای ارتباطی است. اما به چه علت تا این حد روی این مهارت تاکید شده است؟ چرا در سازمانها و ادارات، ارتباط بین زوجین، مقالات متعدد و… بر این مهارت تاکید داشته‌اند؟ سمینارهای مختلفی در این زمینه برگزار میشود. فن بیان و چگونه صحبت کردن از محتوای کلام نیز مهم‌تر دانسته شده است. پیش از جواب دادن به این سوالات، ابتدا باید شناختی روی مهارتهای ارتباطی داشته باشیم. یعنی ابتدا بدانیم که معنای آن چیست و سپس متوجه اهمیت آن نیز خواهیم شد.
مهارت ارتباطی چیست؟
هر ارتباطی از سه جزء تشکیل شده است:
- گیرنده
- پیام
- فرستنده
اهمیت فن بیان و مهارتهای ارتباطی، زمانی آشکار میشود که در هرکدام از این سه بخش مشکل ایجاد شود. برای مثال:
گیرنده: سلام، حالت خوبه؟
پیام: احوالپرسی کردن
فرستنده: جواب نمی‌دهد و یا سربرمی‌گرداند.
این ارتباط از طرف فرستنده قطع شده است. اما چگونه میتوانید به جای قطع ارتباط، با استفاده از فن بیان و مهارتهای ارتباطی آن را اصلاح کنید؟
گوش دادن فعال و مهارتهای ارتباطی
ابتدا باید ببینیم چه مسائلی باعث تقویت و رشد ارتباط میشود؟ یکی از موثرترین کارهایی که میتوانید انجام بدهید تا مهارتهای ارتباطی خود را تقویت کنید؛ تمرین گوش دادن فعال است. گوش دادن با شنیدن متفاوت است. شنیدن یک اتفاق فیزیولوژیک است و شما ناخودآگاه صداها را می‌شنوید اما گوش دادن اقدامی است که باید برای آن تمرکز کنید. باید توجه کنید که طرف مقابل‌تان دقیقا چه می‌گوید. یکی از مسائلی که باعث تخریب رابطه عاطفی میشود، مساله عدم توجه و تمرکز به صحبت‌های طرف مقابل است.
چه موانعی سر راه ارتباط درست وجود دارد؟
موانع ارتباط موثر و نداشتن مهارتهای ارتباطی به سه دسته کلی تقسیم میشود:
- قضاوت کردن
- راه‌حل دادن
- عدم تطبیق درست زمانی و مکانی
قضاوت کردن
شاید یکی از مهم‌ترین موانع سر راه ارتباط قضاوت کردن باشد. حتما برای شما پیش آمده که در هنگام صحبت با طرف مقابل‌تان ترس از قضاوت شدن داشته‌اید و یا برعکس خودتان او را قضاوت کرده باشید. ممکن است پیش از اتمام صحبت او، شما ذهن‌خوانی کنید که منظور طرف مقابل را فهمیده‌اید و اجازه توضیح به او را ندهید و دچار سوءتفاهم بشوید. در صورتیکه مقصود شریک عاطفی شما چیز دیگری بوده است. ممکن است شما در ذهن خود به دنبال چگونگی پاسخ به صحبت‌های او باشید. گاهی امکان این وجود دارد که سریعاً بخواهید طرف مقابل صحبت‌هایش را تمام کند، به همین دلیل به حرف‌های او توجه و تمرکز نمی‌کنید. تجربه‌های قبلی خودتان نیز می‌تواند در روند قضاوت کردن موثر باشد.
راه‌حل دادن
گاهی در هنگام صحبت با شریک عاطفی‌تان متوجه می‌شوید که در هنگام گوش دادن به او، به دنبال راه‌حل دادن به او هستید! درحالیکه طرف مقابل‌تان فقط به دنبال توجه شما بوده است نه راه‌حل! حتی گاهی به فکر نصیحت کردن او هستید و این مساله به صورت واقعی می‌تواند باعث تخریب رابطه موثر شود.
عدم تطبیق درست زمانی و مکانی
گاهی شما در زمان و مکان نادرستی با شریک عاطفی‌تان شروع به صحبت می‌کنید. خستگی سروصدا و نداشتن تمرکز در لحظه ارتباط باعث میشود مقصود درستی از کلام شما برداشت نشود. پس به زمان و مکان صحبت کردن دقت داشته باشید. زمانی را در نظر بگیرید که هردوی شما در وضعیت مناسبی قرار گرفته باشید و در فضای آرام‌بخشی صحبت کنید. بخصوص اگر قرار است در مورد مساله مهمی صحبت کنید، باید به این نکته توجه ویژه داشته باشید که نبودن فضا و زمان درست، باعث نتیجه نادرستی در ارتباط میشود.
موانع دیگر در مهارتهای ارتباطی
گاهی ممکن است اصلاً مساله مورد صحبت برای شما یا شریک عاطفی‌تان مورد علاقه نباشد. دوست ندارید زمان خود را برای صحبت در مورد آن موضوع، اختصاص دهید. میتوانید این مساله را به طرف مقابل‌تان بگویید: من حس خوبی ندارم که در این مورد صحبت کنیم، امکانش هست موضوع صحبت رو عوض کنیم؟
ذهن شما ممکن است درگیر مسائل شخصیتان باشد و نتوانید در آن لحظه به صحبت شریک عاطفی‌تان توجه لازم را داشته باشید. بهتر است برای احترام گذاشتن به او، این مساله را عنوان کنید که درحال حاضر امکان شنیدن صحبت‌های او را ندارید و حتما یک زمان دیگر برای صحبت درنظر بگیرید.
گاهی داشتن یکسری تعصبات و عقاید، اجازه تمرکز روی صحبت شریک عاطفی‌تان را نمی‌دهد. بهتر است بدانید که قرار نیست شما صددرصد با عقاید او موافق باشید. شما گوش می‌دهید و نظر خود را نیز بیان می‌کنید. بدون اینکه به عشقتان توهینی کنید یا او را از خود دور کنید.
