باورهایی در مورد تک فرزندی
فرزند دار شدن یکی از شیرین ترین اتفاقات زندگی است.
اما یکی دو دهه ای می شود که ذائقه خانواده ها نسبت به این اتفاق شیرین تغییراتی پیدا کرده است،
تا حدی که در خوش بینانه ترین حالت ممکن حاضر نمی شوند بیشتر از یک فرزند داشته باشند.
این تغییر نگرش، جامعه را با پدیده «تک فرزندی» و همچنین به وجود آمدن باورهایی در مورد تک فرزندی مواجه کرده است.
باورهایی در مورد تک فرزندی
1 – تک فرزندان ، افرادی خود خواه میشوند.
غلط. تقریباً هر بچهای در زمانهای خاصی فکر میکند اهمیتی بسیار زیادی در این دنیا دارد و همه چیز برای او مهیا شده است.
معنی صحیح خودخواهی این است «فقط به خودتان فکر کنید و دیگران را نادیده بگیرید»
در کل میتوان گفت بچهای که نمیتواند دیدگاه دیگران را بپذیرد، خود خواه است.
در برههای از زندگی، انرژی به پایینتر حد میرسد،
هورمونها دچار تغییرات میشوند یا از نظر فیزیکی دچار مشکلاتی میشویم و ممکن است به نحوی رفتار کنیم که خودخواهانه به نظر برسد.
در دوران نوجوانی، همه والدین میتوانند انتظار داشته باشند که چنین رفتارهایی را از سوی فرزندشان شاهد باشند.
2 – تک فرزند، پرخاشگر و حسود میشود
غلط. افراد حسود و پرخاشگر نوع جدیدی از افراد نیستند و در گذشته هم وجود داشتهاند.
در سال 1986، روانشناسی به نام استنلی هال (اولین رئیس جامعه روانشناسی آمریکا)
اعلام کرد که فقط کودکان چنین ویژگیهای دارند
و نتیجه گرفت: «تک فرزند بودن، چیزی مثل یک بیماری است.»
متاسفانه این باور در جامعه ماندگار شد و نسل به نسل آن را تکرار کردند
و اکنون بسیاری از افراد آن را میپذیرند.
در حالیکه این نتیجهگیری غلط است.
3 – اغلب تک فرزندان، مستقلتر هستند
صحیح.
این موضوع درست است چراکه تک فرزندان، بخاطر راهنماییهای والدین و عدم وابستگی به خواهر و برادر، معمولاً حس استقلال بیشتری دارند.
این موضوع توسط تحقیقات فراوان در این زمینه، به اثبات رسیده است
و میتوان گفت که این بچهها، در آینده مستقلتر خواهند بود و میتوانند آینده خود را بسازند.
4 – تک فرزندان کمتر از بچههای دارای خانواده پرجمعیت، قدرت پذیرفتن دارند
غلط. خواهران و برادرانی از سه کشور ایالات متحده آمریکا، آلمان و انگلستان در یک تحقیق، مورد بررسی قرار گرفتند.
بر اساس این تحقیقات مشخص شد که ترتیب به دنیا آمدن، تاثیری طولانی در ویژگیهای شخصیتی افراد ندارد.
به نظر میرسد که ترتیب به دنیا آمدن در خانوادههای پرجمعیت، از نظر ثبات احساسی و خلاقیت تفاوت چندانی ندارند.
5 – تک فرزندان نسبت به بچههای دارای خواهر و برادر، قوه تخیل بیشتری دارند
غلط. بسیاری از افراد فکر میکنند، تک فرزندان بخاطر داشتن اوقات تنهایی بیشتر، از تخیلات خود استفاده میکنند
و دوستانی خیالی (غیرواقعی) برای خود میسازند.
اما یک متخصص در این زمینه میگوید که داشتن دوستان خیالی، بخشی از توسعه ذهنی طبیعی و سالم فرد است.
6 – تک فرزندان در چند زمینه از جمله تحصیلات آکادمیک و دستاوردها برتر هستند
صحیح. در بحث تحصیلات و دستاوردها، معمولاً تک فرزندان و آنهایی که بچه اول خانواده محسوب میشوند، موفقتر هستند.
این موضوع را میتوان با dilution theory توضیح داد.
طبق این نظریه، منابع والدین محدود هستند و وجود خواهر یا برادر باعث مصرف شدن این منابع و کاهش آنها میشود.
اگر همین منابع مالی و توجهات فقط برای یک فرزند باشد، شانس موفقیت بیشتر است.
7 – تک فرزندان دچار ضعف هستند چونکه مانند بچههای دیگر، فرصتی برای تعامل و یادگیری از خواهر و برادر ندارند
غلط. رابطه خواهر و برادری در برخی خانوادهها، بسیار مثبت است و بزرگترها میتوانند به کوچکترها در تحصیل و یادگیری کمک کنند.
البته همه این روابط، مثبت و آموزنده نیستند و گاهی ممکن است به رقابت و اختلاف نظر ختم شوند.
در این شرایط، والدین باید به طور مداوم دخالت کنند و از آموزش و یادگیری هم خبری نیست.
فقط اینکه خواهر و برادر برای یادگیری و تعامل لازم هستند،
دلیلی منطقی برای داشتن بچههای بیشتر محسوب نمیشود.
8 – یکی از باورهایی که در مورد تک فرزندی مطرح است، این است که تک فرزندان نسبت به بچههای دارای خواهر و برادر، تنهاتر هستند
غلط. امروزه همه بچهها میتوانند به راحتی وارد اجتماع شوند و با دنیای بیرون ارتباط برقرا کنند و دوستانی برای خود بیابند.
آنها میتوانند در فعالیتهای پس از کلاس و انواع بازیها حضور داشته باشند.
همچنین وقتی بزرگتر میشوند، این فرصت در اختیارشان است که از طریق تکنولوژی با دوستانشان در ارتباط باشند.
بنابراین والدین از این نظر نباید چندان نگران باشند.
هنگامی که محققان از 13.500 نفر از بچههایی که سن آنها نهایتاً 12 سال بود،
خواستند نام 10 نفر از دوستانشان را بگویند،
تک فرزندان به اندازه بچههایی که خواهر و برادر داشتند، محبوب و اجتماعی بودند.
سرانجام این تحقیق که در سال 2013 انجام شد
و با نتیجهای مشخص به پایان رسید: «نتایج تحقیق نشان میدهند که بزرگ شدن بدون خواهر و برادر،
ریسک بسیار کمی دارد و شاید بتوان گفت وجود آنها مزیت خاصی ندارد.»
در این تحقیق، به این نتیجه رسیدند که تک فرزندان به اندازه بچههای دیگر، رفیق دارند.
بنابراین گفته شد که بزرگ شدن بدون خواهر و برادر، به کسب مهارتهای اجتماعی و دوستیابی افراد صدمه نمیزند.
قطعاً حضور خواهر و برادر، خوبیها و مزیتهای ویژهای دارد اما نبودشان، احتمالاً نمیتواند باعث آسیب اجتماعی شود.