اختلال شخصیت وابسته چیست؟ نحوه تشخیص و روش درمان آن

بلاگ

در دنیای پر از هیاهوی امروز گاهی اوقات ممکن است دچار ناهنجاری‌ها و بدکاری‌ها و یا حتی دچار اختلالات شخصیت شویم. این اختلالات تا جایی قابل حل می‌باشد و نیاز به شناخت به‌موقع دارند تا با مشاوره‌ فردی و خانواده درمانی برطرف شوند. ما در این مطلب اختلال شخصیت وابسته را بررسی و روش‌های تشخیصی و درمانی آن را به طور کامل توضیح خواهیم داد.

اختلال چیست؟

در ابتدا بهتر است با مفهوم اختلال آشنا شوید. اختلال زمانی اتفاق می‌افتد که فرد دچار بی‌نظمی‌هایی در عملکرد طبیعی بدن خود می‌شود این اختلالات گاهی ذهنی و گاهی مرتبط به جسم می‌باشد. این اختلالات ممکن است ناشی از عوامل ژنتیکی، بیماری و یا تروما باشد.

تروما به هر صدمه یا جراحت یا شوک که بر اثر حادثه به فرد وارد شده باشد می‌گویند.

شخصیت چیست؟

طرز تفکر و احساسات و رفتار‌‌های یک فرد که با دیگران متمایز است. شخصیت معمولا تحت تاثیر محیط و ویژگی‌های ژنتیکی می‌باشد. هر فرد دارای شخصیتی است که معمولا در طول زندگی ثابت می‌ماند.

اختلال شخصیت چیست؟

اگر زمانی رفتار یک فرد از انتظارات بهنجار جامعه فاصله گرفته باشد و باعث ایجاد اختلال در عملکرد طبیعی یا ناراحتی در طول زمان شود، فرد دچار اختلال شخصیت شده است.

به نسبت تعداد انسان‌های کره زمین ممکن است اختلال وجود داشته باشد زیرا هر فرد رفتار و شخصیت خاصی دارد. اما با توجه به فاکتورهای اختلالات شخصیت را دسته بندی کرده‌اند. به طور مثال اختلال شخصیت ضد اجتماعی، اختلال شخصیت مرزی، اختلال شخصیت دوری‌ گزین و اختلال شخصیت وابسته و انواع دیگری که خارج از این بحث می‌باشد. تمامی اختلالات شخصیتی ممکن است با مشاوره فردی و یا درمان‌های پیشرفته بهتر یا برطرف شوند.

اختلال شخصیت وابسته چیست؟

اختلال شخصیت وابسته یکی از انواع اختلالات شخصیت دسته  C است. این افراد معمولا نیاز‌های خود را تحت‌الشعاع نیاز دیگران قرار می‌دهند. تمامی تصمیم‌‌ها‌ی مهم زندگی خود را ترجیح می‌دهند دیگران بگیرند. اگر زمانی تنها بمانند احساس ناراحتی می‌کنند. گاهی اوقات از این اختلال به عنوان شخصیت وابسته منفعل لقب داده‌اند. این افراد برعکس اختلال شخصیت اجتنابی بسیار به سمت دیگران کشیده می‌شوند و چنان بی اراده و و متکی به دیگران هستند که بی‌کفایتی آن‌ها برای دیگران خسته کننده می‌باشد. این افراد نمی‌توانند بدون دیگران کوچک‌ترین تصمیمی بگیرند. این افراد سلطه‌پذیری و وابستگی بسیاری به دیگران نشان می‌دهند اگر زمانی تصمیمی بگیرند احتمالا از قبل این تصمیم بسیار با دیگران مشورت کرده‌اند.

این افراد معمولا هراس تنها شدن را دارند و احساس ناامیدی می‌کنند. این افراد معمولا قادر به شروع فعالیتی را به صورت تنها ندارند زیرا فکر می‌کنند در این امر ناتوان هستند و باید کمک و هدایت دیگران را داشته باشند وگرنه دچار اشتباه خواهند شد.

نکته: دیگران ممکن است افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته را «کنه» توصیف کنند.

ویژگی افراد دارای اختلال شخصیت وابسته چیست؟

• بیش از حد به دیگران وابسته‌اند.
• تصمیمی بدون کمک دیگران نمی‌‌توانند انجام دهند.
• معمولا در مخالفت کردن با دیگران دچار مشکل می‌شوند.
• برای جلب توجه و حمایت دیگران حاضرند هر کار ناخوشایندی را انجام دهند.
• در صورت تنها ماندن ترس اغراق آمیز دارند.
• ترس از رها‌شدگی دارند.

علت ایجاد این اختلال را نظریه پردازان چگونه بیان می‌کنند؟

نظریه روان‌ پویشی:

علت ایجاد اختلال شخصیت وابسته از دیدگاه نظریه روان‌پویشی این است که نیاز آن‌ها توسط والدین نادیده گرفته باشند یا توجه مفرطی به نیاز‌های آنان شده است و این افراد به مرحله دهانی برگشت داده شده‌اند و در این مرحله تثبیت شده‌اند.

نظریه پردازان روابط ابژه:

این افراد را به صورت دلبسته ناایمن درنظر گرفته‌اند که همواره از رها شدگی می‌ترسند. آن‌ها به علت عزت نفس پایین برای حمایت و کمک دیگران معمولا وابسته هستند.

رویکرد شناختی- رفتاری:

این رویکرد نیاز این اختلال را ناشی از بی جرئت بودن و نگرانی از تصمیم گیری می‌دانند و باور دارند چون بی‌کفایت و درمانده هستند نمی توانند خودشان مشکل را حل کنند.

به طور کلی می‌توان علت به وجود آمدن این اختلال را  می‌توان غفلت والدین در کودکی و فوت یکی از والدین دانست. همه افراد در کودکی وابسته والدین هستند اگر این نیاز به طور کلی پاسخ داده نشود ممکن است اختلالی ایجاد شود و در بزرگسالی ادامه یابد.

تشخیص اختلال شخصیت وابسته چگونه است؟

برای تشخیص این اختلال نیاز است تا به مشاوره و روانپزشک مراجعه کنیم تا با انجام انواع تست و آزمون ‌های روانشناختی  به وجود این اختلال پی ببرند. همچنین لازم است تا بررسی تاریخچه افراد صورت بگیرد زیرا دلیل اکثر مشکلات بزرگسالی ریشه در کودکی افراد دارند. این افراد می‌توانند برای تشخیص جلسات مشاوره فردی را دنبال کنند که بسیار موثر می‌باشد.

تشخیص افتراقی اختلال شخصیت وابسته:

همانطور که  اختلال شخصیت وابسته با اختلال شخصیت دوری‌گزین بسیار تفاوت دارد و برعکس این اختلال است ممکن است با اختلال شخصیتی دیگری همپوشانی داشته باشد.

وابستگی از نشانه‌های بیماران مبتلا به اختلال شخصیتی نمایشی و مرزی می‌باشد، اما معمولا افرادی که اختلال شخصیت وابستگی دارند معمولا رابطه‌ی خود را با یک شخص نمی‌توانند تمام کنند و روابط آن‌ها با دیگران بسیار دیرپا است. این افراد معمولا دیگران را سرکار نمی‌گذارند و آن‌ها را مسخره نمی‌کنند.

رفتار وابستگی ممکن است در افراد اختلال بازار هراسی نیز وجود داشته باشد. اما کسانی که دچار بازار‌ هراسی هستند معمولا سطح بالایی از اضطراب را نیز دارند.

روش های درمان اختلال شخصیت وابسته

• طبق درمان شناختی- درمانی روش‌های ساختار یافته‌ایی را برای این بیماران درنظر می‌گیرند تا به کمک این شناخت ساختا‌رهای زندگی خود را تغییر دهند و به استقلال بیشتری برسند.
• رفتاردرمانی، خانواده درمانی، گروه درمانی، مشاوره فردی برای این افراد موثر خواهد بود.
• برای اضطراب و افسردگی این افراد درمان دارویی نیز موثر است.
• برای کسانی که اضطراب جدایی زیادی دارند داروی ایمی‌پرامین، بنزودیازپین‌ها و داروهای سروتونرژیک نیز مفید بوده است.
• این افراد معمولا در جلسات روانشناسی بسیار مطیع و فرمان‌بردار هستند، هرچند که بسیار دیر اقدام به اینکار می‌کنند.

در صورت ایجاد این اختلال چه باید کرد؟

قبل از هر‌چیزی باید بدانیم که دارو‌های این اختلال و یا هر اختلال دیگری را نمی‌توان بدون توصیه پزشک مصرف کرد و لازم است بگوییم بهتر است قبل از زدن هر برچسبی به خودمان توسط متخصصین و روانشناسان بررسی شویم تا بتوانیم در صورت داشتن این اختلال درمان کامل و مفید را داشته باشیم بهتر است برای تشخیص و برطرف کردن هرگونه سوالی با مشاورین برجسته و متخصص کلینیک پیروزی در ارتباط باشید، تا قبل از پیشرفت این بیماری درمان لازم را اتخاذ کنید.