آموزش مهارت نه گفتن به بچه ها

یکی از مهم ترین مهارت های زندگی هرفردی، مهارت نه گفتن است. بدون مهارت نه گفتن، نمی توان در زندگی به موفقیت های بزرگ دست یافت یا خود را از ضررهای بزرگ دور کرد. اما نکته مهم اینجاست که بذر یادگیری این مهارت، در کودکی کاشته می شود. هرچند که بسیاری از والدین به بچه های حرف گوش کن و مطیع علاقه بیشتری دارند، اما درواقع آن ها با این نحوه آموزش درحال نابود کردن آینده کودک خود هستند.

روانشناسان معتقدند، افرادی که در کودکی مهارت نه گفتن را نیاموخته اند تا آخر عمر خود نمی توانند در برابر خواسته های دیگران حتی به غلط مخالفت کنند. کودکانی که نه گفتن را بلد نیستند در بزرگسالی تبدیل به فردی قربانی می شوند که تنها کار آن ها رساندن افراد دیگر به خواسته ها و آمالشان است. پس بهتر است از کودکی به فرزند خود، نه گفتن را بیاموزیم تا در بزرگسالی به فردی شکست خورده و بی عزت نفس تبدیل نشوند. در این مقاله قرار است بهترین راهکارهای آموزش نه گفتن را به والدین بیاموزیم تا در تربیت فرزند خود بهتر عمل کنند.

چرا کودکان مهارت نه گفتن ندارند؟

عمده دلایل عدم نه گفتن کودکان موارد زیر است:

• تنبیه شدن در زمان نه گفتن
• بد دانستن نه گفتن و حاضر جوابی برای دیگران
• تشویق بیش از حد در زمان بله گفتن به امور مختلف
• ترس از دست دادن موقعیت خود
• ترس از اینکه در نظر دیگران کوچک و ناتوان دیده شوند.
• عدم اعتماد به نفس
• عدم عزت نفس
• نمی خواهند که اطرافیان خود را رنجیده و ناراحت کنند.
• ترس از تنبیه شدن به دلیل نه گفتن
• برای اینکه کودکی خوبی به نظر برسند.
• تصور می کنند با نه گفتن به دیگران بی ادب به نظر می رسند.
• آموزش های غلط والدین و مربیان

ضرورت آموزش مهارت نه گفتن به کودکان

اگر کودکان مهارت نه گفتن را نیاموزند، در بزرگسالی دچار مشکلات زیادی می شوند. با وجود اینکه ممکن است در کودکی خود نیز مشکلات ریز و درشت زیادی را تجربه کنند، اما شدت این مشکلات در بزرگسالی بیشتر است. زیرا کودکان در سنین پایین تحت مراقبت والدین هستند اما در بزرگسالی نیز، فردی را برای مراقبت از خود ندارند.

برای مثال افراد زیادی که در جامعه وجود دارند که به دلیل عدم نه گفتن به دوستان ناباب خود، در دام اعتیاد گرفتار شده اند. از آن گذشته عدم برخورداری از مهارت نه گفتن، اعتماد به نفس را نابود می کند. از این رو بسیار مهم است که والدین به فرزند خود نه گفتن را بیاموزند. این موضوع را هم به خاطر داشته باشید که در اغلب موارد، این مهارت را در مدرسه ها به بچه ها نمی آموزند. از این رو والدین باید بیشتر روی این مورد تمرکز کنند تا در آینده فرزندی با اعتماد به نفس وارد جامعه کنند.

راهکارهایی برای تقویت نه گفتن در بچه ها

از خانه شروع کنید

طبیعی است هر کودکی کمی در انجام دستورات والدین خود نافرمانی کند. اما اگر پدرها و مادرها، بعد از نافرمانی عصبانی شوند و در قبال فرزند کودک خود، رفتاری خشونت آمیز نشان دهند، کودک دیگر هیچگاه راحت نه نمی گوید. این موضوع باعث می شود کودک از نه گفتن بترسد و در برابر دستورات هر کسی، مطیعانه رفتار کند. شما به عنوان والدین کودکتان باید به او حق بدهید که در بعضی شرایط، نافرمانی کنند. از طرفی هم اگر احساس کردید عدم انجام کاری در شرایط فعلی، آسیب بیشتری به فرزندتان وارد می کند، با آرامش و به دور از تنبیه و خشونت از فرزندتان دوباره بخواهید که آن کار را انجام دهد.

در مواقع لازم نه بگویید

کودکان تمام رفتارهای پدر و مادر خود را تقلید و تکرار می کنند، بنابراین باید رفتارهایی درست و مناسب از خود نشان دهید تا کودکتان در عمل خودتان هم نه گفتن را بیاموزد. برای مثال می توانید در هر جایی که لازم است نه بگویید تا فرزندتان به اهمیت این موضوع پی ببرد.

رفتاری متعادل داشته باشید

عدم پذیرفتن خواسته های معقول کودکان با بهانه اینکه می خواهید نه گفتن را به او بیاموزید نه تنها، به رشد کودک کمک نمی کند بلکه باعث می شود احساس بی ارزشی داشته باشد. لطفا در رفتارهای خود متعادل باشید هر جایی که لازم است به خواسته های کودک اهمیت بدهید تا حس بی ارزشی را به فرزندتان منتقل نکنید.

با کودک خود صحبت کنید

یکی از بهترین راهکارهای آموزش مهارت نه گفتن به کودکان، صحبت کردن است. برای مثال در پایان روز از فرزند خود بخواهید درباره برنامه روزش و جاهایی که لازم بود نه بگوید اما این کار را نکرده، صحبت کند. سپس علت نه نگفتن فرزدنتان را بپرسید و از فواید نه گفتن در شرایط مورد نیاز هم سخن بگویید. به این صورت کودکتان یاد می گیرد که چرا و چطور به اطرافیان خود نه بگوید.

حرف خود را تغییر ندهید

اگر در مقابل یکی از خواسته های فرزندتان نه گفته اید، هیچگاه از حرف خود برنگردید. در مقابل هیچ یک از ترفندهای کودکان مانند گریه، جیغ و فریاد تغییر عقیده ندهید. این کار به کودک می آموزد که خواسته ای معقول داشته باشد و هیچگاه قرار نیست با گریه و زاری به تمام خواسته های خود دست یابد.

دیکتاتور نباشید

هیچگاه برای آموختن یک مطلب به فرزند خود، دیکتاتور نباشید. با وجود اینکه لازم است بر سخنان خود پایدار بمانید و کاملا مقتدرانه رفتار کنید اما نباید با دیکتاتوری و رفتار مستبد، فرزند خود را بترسانید. هر جایی که لازم است بر حرفتان، پایداری کنید اما هیچ چیز را با خشونت به فرزندتان، تحمیل نکنید.

تقویت عزیت نفس و اعتماد به نفس فرزند

یکی از دلایلی مهمی که باعث می شود، کودک توانایی خود را برای نه گقتن از دست بدهد، عدم اعتماد به نفس و عزت نفس است. از این رو هرجایی که لازم است از رفتار فرزند خود تعریف و تشویق کنید تا با عزت نفس و اعتماد به نفس بالا، گزینه های پیش روی خود را انتخاب کند.

مشارکت کودک در تصمیم گیری ها

مخالفت کردن با امور نادرست، یک نوع تصمیم گیری محسوب می شود. از این رو لازم است قدرت تصمیم گیری در فرزند خود را با روش های مناسب تقویت کنید. به این صورت، کودک در مواقع لازم به راحتی تصمیم خود را برای نه گفتن به طرف مقابل، به راحتی و بدون هیچ تردیدی می گیرد. برای تقویت قدرت تصمیم گیری هم می توانید از فرزند خود در تصمیم گیری های خانوادگی نظرخواهی کنید. برای مثال در انتخاب لباس و مدل مبل خانه از او نظر خواهی کنید.

بازی کردن

بازی کردن یکی از روش های کاملا علمی است که حتی روانشناسان هم برای آموختن مسائل مختلف به کودکان از آن استفاده می کنند. شما می توانید بازی هایی را با فرزند خود انحام دهید که مربوط به موضوع نه گفتن است. برای مثال کودک را در موقعیت نه گفتن قرار بدهید و از او بخواهید تا با اعتماد به نفس نه بگوید.

استفاده از خدمات مشاوره کودک

کارشناسان حوزه مشاوره کودک ، بهترین راهنمایان والدین هستند. اگر می خواهید فرزندی با اعتماد به نفس و موفق پرورش دهید باید بهترین روش های رشد کودکان را بیاموزید. برای این کار می توانید از همان نوزادی با مشاوری آگاه در این زمینه مشورت کنید.

نمایش عروسکی

یکی دیگر از روش هایی که با استفاده از آن می توانید به کودک خود نه گفتن را بیاموزید، اجرای نمایش های عروسکی به همراه فرزندتان است. برای این کار از داستان های کتاب های مربوط به نه گفتن، استفاده کنید و با نمایش و سرگرمی نه گفتن را به فرزند خود بیاموزید.

مهم ترین فواید آموختن نه گفتن به بچه ها

از جمله مهم ترین فواید آموزش مهارت نه گفتن به بچه ها موارد زیر است:

• افزایش احساس ارزشمندی در شرایط گوناگون ( به خصوص در بزرگسالی)
• مورد اهمیت و مشورت قرار گرفتن
• دایره ارتباطات موثرتر
• اهمیت ارزش ها و باورهای کودک
• مظلوم واقع نشدن در برابر دیگران
• افزایش اعتماد به نفس
• مصون ماندن از خطرت مختلف
• به راحتی در مقابل پیشنهادات نابجای دوستان و آشنایان خود، (مانند پیشنهاد استفاده از دخانیات) نه می گویند.

یک نکته بسیار مهم برای آموزش مهارت نه گفتن به کودکان

اغلب افراد ترجیح می دهند به جای تربیت کودکی خودسر و سرکش، فرزندی حرف گوش کن و آرام داشته باشند. این موضوع در مدارس نیز به وضوح دیده می شود که مربیان و معلمان به دانش آموزان مطیع، اهمیت بیشتری می دهند.

این موضوع باعث می شود کودکان تصور کنند که تنها در صورت مطیع بودن، مورد قبول معلمان و دوستان خود قرار می گیرند. یا اینکه تنها با اطاعت از والدین خود، دوست داشتنی هستند. در حالی که این موضوع صحیح نیست. یک کودک باید در شرایطی متعادل قرار بگیرد، یعنی هرجایی که لازم است نه بگوید و در مقابل نیز از سرکشی و بی ادبی در شرایط نا مناسب حذر کند.

اما آموزش های نادرست و نابجای والدین و مربیان در سنین پایین، باعث می شود اغلب کودکان نگاه درستی نسبت به این قضیه نداشته باشند. در نتیجه کودک نمی داند که در چه شرایطی لازم است نه بگوید. به همین دلیل شما به عنوان پدر یا مادر باید، آموزش های متعادل و مناسبی برای یاد دادن این مهارت به فرزند خود در پیش بگیرید تا او را سرگردان نکنید.

معرفی چند کتاب مناسب برای یادگیری نکات لازم درباره مهارت نه گفتن کودکان

خوشبختانه در حال حاضر کتاب های زیادی درباره آموزش و تربیت کودکان، تدوین شده که به والدین کمک می کند، فرزند خود را بهتر پرورش دهند. در این قسمت می خواهیم بهترین کتاب هایی که در رابطه با مهارت نه گفتن به کودکان تدوین شده را به شما عزیزان معرفی کنیم تا از آن ها برای رشد و تربیت کودک خود بهره ببرید.

کتاب (بلند بگو نه)

کتاب بلند بگو نه نوشته گیزلا براون، داستان پسر بچه ای را روایت می‌کند که در حین بازی و تفریح به خواسته های نادرست دیگران نه می گوید. این پسر بچه با اعتماد به نفس کامل این کار را انجام می دهد و از گفتن نه در برابر دیگران ابایی ندارد. این کتاب در عین آموختن مهارت نه گفتن، به کودکان یاد می دهد که هیچ احساس بدی از مخالفت خود نداشته باشند. همچنین به آن ها یادآوری می کند که از وارد شدن افراد غریبه به حریم شخصی شان جلوگیری کنند.

کتاب (مهارت نه گفتن ویژه کودکان پیش دبستانی)

این کتاب توسط نویسنده ایرانی اقای سعید بی نیاز نوشته شده است. در این کتاب بازی هایی به والدین آموزش داده شده که از طریق آن می توانند، با تفریح و سرگمی مهارت نه گفتن را به فرزند خود بیاموزند. از آنجا که کتاب مهارت نه گفتن ویژه کودکان پیش دبستانی برای آموختن این مهارت از بازی های مختلف و کاملا علمی استفاده کرده، می توانید مطمئن باشید که فرزندتان به خوبی با انجام این بازی ها، این مهارت را می آموزد.

کتاب (بگو نه)

کتاب بگو نه نیز یکی از بهترین محصولات درباره آموختن نه گفتن به کودکان است. جان اشتاین در این کتاب بیشتر درمورد ارتباط با دوستان و چگونگی نه گفتن به خواسته های نادرست آن ها سخن می گوید. کتاب (بگو نه) جان اشتاین به کودکان کمک می کند، حد و حدود خود را در برابر دوستانشان حفظ کنند و به راحتی در برابر خواسته های مناسب آن ها نه بگویند.

سخن آخر

در این مقاله سعی کردیم بهترین نکات آموختن مهارت نه گفتن به کودکان را به شما خواننده های عزیز درمیان بگذاریم. فراموش نکنید این مهارت یکی از مهم ترین مهارت های مورد نیاز کودکان است و شما به عنوان والدی مسئولیت پذیر باید در جهت آموختن این مهارت به فرزندتان تلاش کنید.

اگر زمانی احساس کردید که برای آموختن مهارت نه گفتن یا هر مهارت دیگری به مشاور نیاز دارید می توانید از کمک کارشناسان ما در کلینک پیروزی بهره ببرید. کلینیک پیروزی علاوه بر کودک، در زمینه های گوناگونی مانند زوج درمانی ، مشاوره خانواده و غیره نیز به مراجعان خود خدمات می دهد.